🇹🇷

Türk Dili 1

 

İstikâl Marşı

-Kahraman Ordumuza
 
Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak, Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak.
 
Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal! Kahraman ırkıma bir gül; ne bu şiddet, bu celal? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal… Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal.
 
Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım, Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım. Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım, Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.
 
Garbın afakını sarmışsa çelik zırhlı duvar, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, “Medeniyet” dediğin tek dişi kalmış canavar?
 
Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma sakın, Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın. Doğacaktır sana vadettiği günler Hakk’ın, Kim bilir, belki yarın belki yarından da yakın.
 
Bastığın yerleri “toprak” diyerek geçme, tanı, Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı. Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır atanı, Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.
 
Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda? Şüheda fışkıracak, toprağı sıksan şüheda. Canı, cananı, bütün varımı alsın da Hüda, Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.
 
Ruhumun senden İlahî, şudur ancak emeli: Değmesin mabedimin göğsüne namahrem eli. Bu ezanlar, ki şehadetleri dinin temeli, Ebedî, yurdumun üstünde benim inlemeli.
 
O zaman vecd ile bin secde eder, varsa taşım, Her cerihamdan, İlahî, boşanıp kanlı yaşım, Fışkırır ruhu mücerret gibi yerden naaşım, O zaman yükselerek arşa değer belki başım.
 
Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal! Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helal. Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlal. Hakkıdır, hür yaşamış bayrağımın hürriyet; Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal.

Dil ve İşlevi

🔁
Dil
  • Dilin hedefi insanlar arasındaki iletişimi sağlamaktır, insan yoksa dil de yoktur.
  • Dil canlıdır yani değişebilir, gelişebilir ve ölebilir.
  • İletişimse birçok yolla sağlanabilir, bunlar: beden hareketleri, jest ve mimikler, vurgu, tonlama, yazma, konuşma, çizme…
  • İletişimin en önemli dört unsuru:
      1. 👂🏼 Duymak
      1. 👁️ Görmek
      1. ✍🏼 Yazmak
      1. 👅 Konuşmak
      İletişim çok karmaşık ve düzenli bir sistemle çalışır ve bu 4 madde de bunun temelidir.
👅
KONUŞMA DİLİ VE YAZI DİLİ
1. Dilin Yapısı:
  • 👄 Konuşma Dili: Konuşma dili daha samimi, rahat ve doğal bir yapıya sahiptir. Konuşma dilinde dilbilgisel kurallar daha esnek kullanılabilir. Cümlenin yapısı daha sıkı olmayabilir.
  • ✍🏼 Yazı Dili: Yazı dili daha resmi ve yapılandırılmış bir yapıya sahiptir. Yazı dilinde dilbilgisel kurallar daha katı ve standarttır. Cümle yapısı daha düzenli ve açık olmalıdır.
2. Kelime Kullanımı:
  • 👄 Konuşma Dili: Konuşma dili sık sık argo, takıntılar ve kısaltmalar içerebilir. Kelimelerin doğru ve resmi bir kullanımı gerekli değildir.
  • ✍🏼 Yazı Dili: Yazı dili daha genellikle daha özenli ve seçkin bir kelime kullanımı içerir. Kelimeler daha açık ve kesin bir anlam taşır.
3. Dilin Hızı:
  • 👄 Konuşma Dili: Konuşma dili hızlı ve anlık iletişim için uygundur. Konuşurken düşünme ve tepki verme süresi daha kısadır.
  • ✍🏼 Yazı Dili: Yazı dili, yazarken düşünme ve ifadeleri daha ayrıntılı bir şekilde planlama olanağı sunar, bu nedenle daha yavaş bir iletişim biçimidir. Yazılı dili geleceğe eser bırakmak için de kullanılır.
4. Dilin Somutluğu:
  • 👄 Konuşma Dili: Konuşma dili daha somut ve duygusal olabilir. Jestler, vücut dili ve tonlamalar gibi sözlü olmayan iletişim araçları sıkça kullanılır.
  • ✍🏼 Yazı Dili: Yazı dili daha soyut ve analitiktir. Yazılı metinler, metin içeriğiyle kendini ifade etmek zorunda olduğundan, sözlü olmayan iletişim araçları kullanılamaz.
5. İfade Zenginliği:
  • 👄 Konuşma Dili: Konuşma dili, duygu ve düşünceleri daha samimi bir şekilde ifade etmek için daha fazla özgürlüğe sahiptir.
  • ✍🏼 Yazı Dili: Yazı dili, düşünceleri daha özenli bir şekilde ifade etmek ve daha fazla detay vermek için daha uygundur.
6. Enerji:
  • 👄 Konuşma Dili: Konuşurken daha az yoruluruz ve anlatmak istediğimizi karşı tarafa hızlıca veririz, bu yüzden konuşma dili daha az enerji tüketir.
  • ✍🏼 Yazı Dili: Yazmak uzun süreceği için daha fazla efor sarf ederiz bu yüzden yazmak enerji ister.

Özgeçmiş

  • Özgeçmiş genellikle 1-2 sayfa uzunluğunda kısa ve öz bir belgedir. Özgeçmişteki bilgilerin istenildiği zaman ispatlanabiliyor olması gerekir.
  • Öz geçmiş için bir bilim insanı ya da sanatkâr olmaya gerek yoktur ancak biyografi ve otobiyografide tanınmış olma şartı vardır.
  • Eğitim seviyesi, okulların adları, mezuniyet tarihleri ve diploma bilgilerini içerir.
  • Çalıştığınız işyerlerinin adları, pozisyonlarınız, işe başlama ve ayrılma tarihleri, iş görevleri ve başarılarınızı içeren bir bölüm bulunur.
  • İşle ilgili becerilerinizi, dil yeterliliğinizi, bilgisayar becerilerinizi ve diğer özel yeteneklerinizi belirtir.
  • İşverenler veya öğretmenler gibi sizi önermeye hazır kişilerin yani referansların iletişim bilgilerini içerebilir, ancak bu bölüm genellikle isteğe bağlıdır.
  • Biyografiler bir kuruma ya da benzer yerlere gönderilen resmî yazılardır.
 
Biyografi:
  1. Bir kişinin yaşam hikayesini anlatır: Bir kişinin yaşamı, deneyimleri, başarıları ve zorlukları hakkında geniş bir anlatıdır.
  1. Üçüncü kişi dilinde yazılır: Biyografi, genellikle üçüncü kişi dilinde yazılır ve bir yazar veya araştırmacı tarafından hazırlanır.
  1. Detaylı ve derinlemesine: Biyografiler, kişinin tüm yaşamını ve etkilerini kapsayan derinlemesine bir inceleme sunar.
  1. Tarihi veya kültürel öneme sahip kişiler hakkında yazılır: Biyografiler genellikle tarihi veya kültürel öneme sahip kişilere odaklanır.
 
Otobiyografi:
  1. Bir kişinin kendi yaşam hikayesini anlatır: Bir kişinin kendi yaşamını, deneyimlerini ve düşüncelerini kendi bakış açısından aktarır.
  1. Birinci kişi dilinde yazılır: Otobiyografi, kişinin kendi dilinde yazdığı veya anlattığı bir metindir.
  1. Kişisel ve duygusal bir anlatı: Otobiyografiler, kişisel deneyimlere, düşüncelere ve duygulara odaklanır ve daha kişisel bir anlatı sunar.
  1. Genellikle belirli bir okuyucu kitlesi için yazılır: Otobiyografiler, kişinin kendi yaşamını ve deneyimlerini paylaşmayı amaçlayan kişisel bir hikaye olabilir.

Mektup

  • Bir olayı haber vermek için, düşünce-duygu belirtmek için yazılabilir.
  • Arağça “ketebe” yani yazdı kökünden gelir.
  • Özel, resmi, iş, edebî, diplomatik, bilimsel mektup gibi türlere ayrılır. (Resmi mektuplarda antetli-logolu kağıt kullanılır.)
  • APS (Acele Posta Servisi) gibi gönderme yolları vardır.

Telgraf

Telgraf, çabuk ulaştırılması gereken bilgi ve haberlerin duyurulmasın yarar. Bu yüzden telgraflar, kısa ve açık anlatımlı olmalıdır. Telgrafta, mektuptaki gibi, ayrıntılı bilgi verilmez. Bilgi ve haberler, özet halinde belirtilir. Ayrıca telgrafların ücreti, kelime sayısına göre hesaplandığı içir fazla uzatılmaması gerekir.
Bir özel mektup türü olan telgrafın normal, acele, yıldırım ve lüks gibi çeşitleri vardır. Telgrafın ücreti ve yerine ulaşma süresi, çeşidine göre değişir. Telgrafların en pahalısı ve hızlı gideni yıldırım telgraftır.
Telgraf şu plana göre yazılır:
a) Önce telgraf yazılan kişinin adı ve soyadı ile açık adresi yazılır. Telgrafın aksamadan yerine ulaşması İçin, başta adres olmak üzere bütün telgraf metninin okunaklı yazı ile yazılması lâzımdır.
b) Telgraf metninde, duyurulmak istenen bilgi ve haber belirtilir.
c) Telgraf metninin sağ alt köşesine ise gönderenin adı ve soyadı
yazılır.
ç) Telgrafı yazanın adresi, alıcı tarafından biliniyorsa, ad ve soyadının altına adres yazmak gerekmez. Fakat bilinmiyorsa, adres de yazmak gerekir. Adres biliniyorsa, telgraf metninin altı çizildikten sonra gönderenin açık adresi yazılır. Buna, alıcının bulunmadığı takdirde postanenin haber verebilmesi için gerek vardır.
Adresle metnin arasına çizgi çizilmezse, adreste ücrete tâbi olur.
  • Telegraphi sözcüğünden gelen telgraf latin kökenlidir.
  • Telgrafta Mors alfabesi kullanılır.
  • Taziye, düşünce gibi konularda yazılır.
  • Normal, hızlı, yıldırım şeklinde gönderme çeşitleri vardır.
  • Cumhurbaşkanına dilekçe yazılmaz ama telgraf yazılabilir.